บทความที่คล้ายกัน
-
สมุนไพร คลายความร้อน สดชื่น ชื่นใจ
เภสัชกรรมไทย ·7 พ.ค. 2567
-
โรคมะเร็งกับกัญชาทางการแพทย์
เภสัชกรรมไทย ·24 พ.ค. 2566
-
ฟ้าทะลายโจร” กับอาการไอ
เภสัชกรรมไทย ·8 มิ.ย. 2561
-
ใช้สมุนไพรอย่างไรให้ปลอดภัย
เภสัชกรรมไทย ·28 ธ.ค. 2560
-
“ตรีผลา”กับการลดไขมัน (2)
เภสัชกรรมไทย ·31 พ.ค. 2560
การเลือกใช้ยาสมุนไพร
ปัจจุบันนี้ การใช้สมุนไพรไทยในการรักษาโรคนิยมอย่างแพร่หลาย พูดได้ว่าหาซื้อยาสมุนไพรได้ง่ายขึ้นกว่าเดิมมาก ไม่จำเป็นต้องไปพบแพทย์แผนไทยประจำโรงพยาบาล ก็สามารถหาซื้อได้ตามร้านสะดวกซื้อ! ฟังดูคร่าวๆอาจเป็นเรื่องที่ดี และน่าสนับสนุนมาก แต่ความจริงแล้วมันเหมือนเป็นดาบสองคม เนื่องจากการใช้ยาสมุนไพรบางตำรับนั้น มีข้อจำกัด ข้อควรระวัง ข้อปฏิบัติ และข้อห้ามเฉพาะโรค ดังนั้นการใช้ยาสมุนไพร ควรใช้อย่างถูกต้อง ถูกวิธี และถ้าจะให้ดีที่สุด การรักษาควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์แผนไทย
ยาสมุนไพรแบ่งออกเป็น 4 ประเภท
- ยาสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติ
- ยาสมุนไพรที่ประกาศเป็นยาสามัญประจำบ้าน
- ยาเฉพาะที่
- ยาต้มเฉพาะราย
ส่วนใหญ่ยาที่เราพบตามท้องตลาดจะเป็นยากลุ่มที่ 1 และ 2 เนื่องจากเป็นยาไม่ซับซ้อน สรรพคุณโดยรวมแก้อาการเบื้องต้นต่างๆ ได้ในระดับนึงเท่านั้น และสามารถมีติดบ้านได้ตามกฎหมายกำหนด ข้อสังเกตุในการเลือกซื้อยาสมุนไพรตามร้านต่างๆ
- ผลิตภัณฑ์ปิดสนิท ไม่มีรอยเปิด หรือถูกใช้
- มีการซีลฝาขวด หรือปากขวดเพื่อป้องกันการเปิดใช้(อย่างใดอย่างหนึ่ง)
- มีวัน เดือน ปี ผลิต/หมดอายุ
- ฉลากยาต้องมีชื่อยา สรรพคุณ วิธีใช้ ข้อห้าม ข้อควรระวัง สถานที่ผลิต อ่านง่าย ชัดเจน ไม่เบลอ
- มีเลขทะเบียนยาถูกต้อง (สามารถนำไปตรวจสอบได้ มีที่มาที่ไป และส่วนประกอบที่ชัดเจน)
*** หลายคนสับสนเลขทะเบียนยากับ เลข GMP โดย GMP คือมาตรฐานของโรงงาน/สถานที่ที่ใช้ในการผลิตยาเท่านั้น ซึ่งถ้ามีเลข GMP ด้วย ก็จะเป็นการยืนยันว่า ยานั้นได้มีการผลิตที่เป็นไปตามมาตรฐานของการผลิตยาตามกระบวนการ/ขั้นตอนของโรงงานที่ได้รับการรับรอง***
นี่เป็นเพียงแค่ส่วนหนึ่ง เพื่อใช้ในการพิจารณา เลือกซื้อยาสมุนไพรที่ขายตามท้องตลาดเบื้องต้นเท่านั้น แต่อันที่จริงแล้ว หลักการจ่ายยาสมุนไพรในการรักษาโรคของแพทย์แผนไทย เป็นศาสตร์และศิลป์ของแต่ละบุคคล เพราะแพทย์แผนไทย ไม่เพียงแต่จ่ายยาสมุนไพรตามอาการ แต่เป็นการใช้รสยาในการรักษา ทำให้มีการปรับแต่งรสยามาเป็นอันดับแรก สรรมคุณยานั้นเป็นเรื่องรอง แต่ทั้ง 2 อย่าง ต้องไปในทิศทางเดียวกัน ทำให้เห็นได้ว่ายาแก้ไข้ของแผนไทยนั้นมีหลายขนานมากทั้งๆที่สรรพคุณคือลดไข้เหมือนกัน ยาหอมก็มีหลายขนานเช่นกัน ซึ่งทั้งหมดต้องเลือกใช้ และปรุงแต่งรสยา เพื่อให้เหมาะกับธาตุและสมุฏฐานการเกิดโรคของแต่ละบุคคล.....
บทความโดย
พท.ป.คมจักร แก้วน้อย โรงพยาบาลการแพทย์แผนไทย มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์